GoLeWe: Vaardig Communiceren – Doorlopende leerlijn Communicatieve vaardigheden (CV) HBO
Aan de Academie voor Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit van de NHTV (nu BIAS) in Breda werd een duurzame doorlopende leerlijn communicatieve vaardigheden uitgewerkt. Het uitgangspunt is dat die leerlijn toekomstbestendig, beroepsrelevant en effectief is en zich richt op levenslang leren.
Het doel van deze nieuwe leerlijn is om aan de ene kant aan te sluiten bij de gedifferentieerde instroom vanuit het secundair onderwijs en aan de andere kant aan te sluiten bij de wensen en eisen van het werkveld en het academisch onderwijs. De leerlijn loopt van jaar 1 tot jaar 4 en bestaat uit verschillende modules mondelinge en schriftelijke communicatie. Binnen de modules wordt getraind met relevante beroepsproducten die vervolgens getoetst worden. De beroepsproducten nemen gedurende de 4 jaar in complexiteit toe. Daarnaast is er een ondersteunend online traject ontworpen voor eerstejaars studenten die nog onvoldoende het Nederlands (spelling en formuleren) beheersen. De ontworpen leerlijn kan als best practice worden gebruikt voor alle opleidingen binnen de NHTV/BIAS en voor andere hogescholen in Nederland en Vlaanderen.
Resultaten en evaluatie
De leerlijn en bijhorende projecten zijn tot stand gekomen in overleg en feedback met en van experts in communicatieve vaardigheden en diagnostische taaltoetsing van diverse instellingen hoger onderwijs tijdens landelijke studiedagen en NHTV studiedagen. Daarnaast vond er ook overleg plaats met het werkveld met betrekking tot relevante beroepsproducten en met uitgeverijen op het gebied van e-learning/blended learning. Onderzoek richtte zich vooral op het bestuderen van rapporten over de invoering van referentiekaders en artikelen over taalbeleid in het Nederlandse en Vlaamse onderwijs, en onderzoek van mogelijkheden van “blended learning” en het gebruik van nieuwe media op congressen en studiedagen over deze onderwerpen en door het bestuderen van vakliteratuur en het bestuderen van relevante websites. Er werd ook een arbeidsmarktonderzoek afgenomen onder alumnistudenten.
Dit overleg en onderzoek resulteerde in het ontwerp van een draaiboek voor een duurzame, gedifferentieerde, doorlopende leerlijn in communicatieve vaardigheden die aansluit bij de begincompetenties bij de aanvang van het hoger onderwijs ( B2 /3F niveau) en bij de eindcompetenties op het einde van het hoger onderwijs ( C1/4F niveau).
De uitgevoerde pilots op deeltrajecten werden geëvalueerd en aanbevelingen worden geformuleerd op basis van de opgedane ervaringen.
Succesfactoren en aandachtspunten
De nieuwe leerlijn heeft het vermogen tot bredere inzetbaarheid, waarbij eigen accenten kunnen gelegd worden.
De leerlijn biedt heel wat mogelijkheden tot implementatie in het HBO.
Relevante literatuur
Denoo, E., Grouwels, E., Jamers, R. & Van Leuvenhaege, S. (2011). Reële leercompetenties en instroomprofielen bij de start van het hoger onderwijs. Antwerpen: slotconferentie GoLeWe.
Kruiningen van J. en Floriene Jansen, “Trends in het onderwijs in communicatieve vaardigheden aan de Nederlandse universiteiten”. Rapportage op basis van de expertmeeting van 20 januari 2005.
Pool, E. van der en F. Vonk, “Communicatieve competentie van hbo-studenten, een model voor het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn.”In: Levende Talen Tijdschrift, jaargang 9, nr 3, 2008, p21-28.
Uitgave Taal centraal: taalbeleid in het Nederlandse en Vlaamse onderwijs. In: Levende Talen, september 2009.
Studiehandleidingen Academie SLM en Academie MT, schriftelijke en mondelinge communicatie, NHTV, 2010-2011, Breda