Praktijkvoorbeeld

De leidraad is een online toolbox en 'inspiratiekit', met handvatten voor docenten en opleidingsteams in het hoger (beroeps)onderwijs om aandacht voor taalontwikkeling welbewust en betekenisvol in te bedden in hun curricula, didactiek en beleid. De handvatten vloeien voort uit de Kennisbasis taalbewust hoger onderwijs van het lectoraat en zijn gegroepeerd rond zes ‘uitvoeringsprincipes’. Elk principe is voorzien van toepassingsvoorbeelden (veelal van opleidingen binnen hogeschool Rotterdam zelf), verdiepende achtergrondinformatie en praktische instrumenten, formats of andere hulpmaterialen. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Bij Hogeschool Rotterdam was van 2018 tot 2023 ruimte voor docenten om te experimenteren met taal in hun onderwijs. In WERKplaats Taal kregen docenten de tijd en de ondersteuning om te onderzoeken op welke manier zij taalonderwijs kunnen aanbieden bij hun eigen opleiding en om hiermee te experimenteren. Het doel van WERKplaats Taal was om de manier te verbeteren waarop in de opleiding gewerkt wordt aan de taalvaardigheid van studenten. In 2019 is praktijkonderzoek gedaan naar de ervaringen van deelnemers aan WERKplaats Taal. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

TaalMOOC Starter wil startende studenten (en meteen ook laatstejaarsleerlingen uit het secundair onderwijs) taal- en studievaardiger maken om zo hun slaagkansen te vergroten. In de MOOC zitten speelse kennisclips, herkenbare casussen, en op maat geschreven leerstof waardoor dit platform ongetwijfeld een meerwaarde voor docent en student vormt. De flexibiliteit maakt dat een docent of begeleider bepaalt in welke mate de TaalMOOC geïntegreerd wordt in een onderwijsvak of opleiding. Er zijn 6 cursussen met verschillende hoofdstukken en topics. De eerste cursus gaat over het communicatieschema. Nadien volgen de vier vaardigheden: luisteren, lezen, schrijven en spreken en tot slot een cursus afronding.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Weerstand rond taalbeleid kan je pareren door te leren omgaan met ‘mislukkingen’, en indien nodig al te rigide processen los te laten. Essentieel daarbij is de dialoog met alle betrokkenen aangaan, en de samen de zoektocht doen naar de toegevoegde waarde en de essentie voor je doelgroep. Daarnaast moet je de autoriteit effectief opzoeken en opnemen. Steun van zowel beleid als collega’s is hierbij onontbeerlijk. Beleidssteun vormt een essentiële factor voor goed functioneren, met een sleutelrol voor vertrouwen in de leidinggevende. Steun van de collega’s moet vooral het beogen van zinvolle invulling versterken. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Odisee stelt een breed en integraal taalbeleid voorop, dat gestoeld is op drie hoekstenen. Ten eerste draagt het taalbeleid bij tot het verhogen van de slaagkansen van studenten. Ten tweede moet het taalbeleid de taalvaardigheid van studenten voor studie en beroep bevorderen. Ten derde voert elke opleiding een coherent personeelsbeleid met aandacht voor taalcompetenties.
Odisee gaat voor een talenbeleid conform de decretale vereisten. Op opleidingsniveau behoren taalvarianten van opleidingen tot de mogelijkheden. Op het niveau van de docenten wordt meertaligheid gestimuleerd en wordt internationalisering hoog in het vaandel gedragen. Op het niveau van de studenten is er expliciet aandacht voor talenkennis, taalbeheersing en taalondersteuning. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Bij studies aan een universiteit is taal wezenlijk, wat je ook studeert. Studenten moeten noteren, wetenschappelijke teksten doornemen, werkstukken schrijven, informatie in hoorcolleges opnemen, vaktermen begrijpen, tekstsoorten herkennen, academisch formuleren …

Het Instituut voor Levende Talen biedt praktische ondersteuning rond academische taalvaardigheid, zowel via workshops voor leerlingen van de derde graad als via nascholingen voor leerkrachten. Deze workshops en nascholingen hebben als doel de talige overgang van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te bevorderen.

De workshops zijn bedoeld voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs die naar het academisch hoger onderwijs willen doorstromen; de nascholingen zijn gericht op alle leerkrachten secundair onderwijs, dus niet uitsluitend leerkrachten Nederlands. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Wat moeten hbo-studenten kennen en kunnen om competent te kunnen communiceren in het Nederlands als ze na hun opleiding de arbeidsmarkt betreden? Wat betekent dat voor de invulling van een onderwijsprogramma? Dat zijn vragen die bij menige opleiding spelen. In deze bijdrage wordt een model gepresenteerd dat als basis kan dienen voor het opstellen van een doorlopende leerlijn van de communicatieve competentie in het Nederlands. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Aan de Academie voor Stedebouw, Logistiek en Mobiliteit van de NHTV (nu BIAS) in Breda werd een duurzame doorlopende leerlijn communicatieve vaardigheden uitgewerkt. Het uitgangspunt is dat die leerlijn toekomstbestendig, beroepsrelevant en effectief is en zich richt op levenslang leren. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Howest hanteert een taalbeleidvisie die breed, integraal en op maat wil werken, door in te zetten op instrumenten en professionalisering. Dit wordt geconcretiseerd door de stuurgroep taalbeleid, die leerlijnen uitwerkt. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Het taalteam van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) ontwikkelde bijeenkomsten Taal- en Denkdidactiek om docenten te laten zien op welke manier zij allen konden bijdragen aan een ontwikkeling in zowel taal als denken. Binnen die context ontstond de nood aan een vastgestelde set aan competenties of vaardigheden, die zou kunnen bijdragen aan het bepalen van de hulpvraag van de docent en het afstemmen van wederzijdse verwachtingen. Om aan die nood tegemoet te komen, werd een competentieprofiel opgesteld voor de taalontwikkelende docent. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten