Brussel stroomt door

In de opleiding Sociaal Werk van Odisee werd een project opgezet om de instroom en doorstroom van leerlingen uit het Brusselse Nederlandstalig secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te verbeteren. Het project beoogt deze discrepanties op vlak van attitudes, competenties en leermethodes in kaart te brengen en een ondersteuningspakket te ontwikkelen om een brug te slaan tussen deze twee onderwijsniveaus. Dit gebeurt in samenwerking met de studenten en docenten van de opleiding Sociaal Werk en Bedrijfs- en Office management enerzijds, en de leerlingen en het leerkrachtenteam van de betrokken Brusselse scholen anderzijds.

In de opleiding Sociaal Werk van Odisee liep van maart 2012 tot december 2013 een project om de instroom en doorstroom van leerlingen uit het Brusselse Nederlandstalig secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te verbeteren. Met het project werden discrepanties op vlak van attitudes, competenties en leermethodes in kaart gebracht. Zo werd een ondersteuningspakket ontwikkeld om een brug te slaan tussen deze twee onderwijsniveaus. Dit gebeurde in samenwerking met de studenten en docenten van de opleiding Sociaal Werk en Bedrijfs- en Office management enerzijds, en de leerlingen en het leerkrachtenteam van de betrokken Brusselse scholen anderzijds.

Er werd een werkboek ontwikkeld en een inhoudelijke verdieping. Het werkboek is opgesteld om met leerlingen van de derde graad in het secundair onderwijs of studenten aan het begin van hun eerste bachelor aan de slag te gaan. Het werkboek beoogt een dialoog op gang te brengen tussen leerlingen/studenten onderling en tussen de leerlingen/ studenten en hun leerkrachten/docenten. De leerkracht/docent stelt zich daarbij op als coach en deelnemer aan de oefeningen.

Daarnaast is er een inhoudelijke verdieping bij het werkboek. De volgende thema’s komen aan bod: methodologie, onderzoeksresultaten, Brussel, culturele en religieuze identiteiten, onderwijscontext, relaties, motivatie en studiemethode. Bij elk thema zijn verwijzingen naar relevante literatuur en worden er getuigenissen van leerlingen, studenten en docenten opgenomen.

Resultaten en evaluatie

Succesfactoren en aandachtspunten

Leerlingen en studenten krijgen een methode aangereikt om zelf aan de slag te gaan, thematisch en stapsgewijs. De volgende thema’s komen aan bod: methodologie, onderzoeksresultaten, Brussel, culturele en religieuze identiteiten, onderwijscontext, relaties, motivatie en studiemethode. De vier te doorlopen stappen zijn respectievelijk active reviewing, kijk naar jezelf, kijk naar de ander en tot slot kijk opnieuw naar jezelf.
Het werkboek en de inhoudelijke verdieping bieden inzicht in de vele factoren die inwerken op studiesucces en gelijke kansen in het hoger onderwijs. Wie met een talige bril naar het materiaal kijkt, ziet veel boeiende raakvlakken. De talige component wordt minder geëxpliciteerd. Het is boeiend om het werkboek en de inhoudelijke verdieping naast andere publicaties over doorstromen naar het hoger onderwijs te leggen.

Relevante literatuur

Corijn, E. , (2010) Brussel, een kosmopolitische stad in wording, in B. Lleshi, & M. Van den Bossche (Red.) , Identiteit en interculturaliteit. Identiteitsconstructie bij jongeren in Brussel, Brussel: VUBPRESS.

JASPAERT, K. (2006). ‘Taal, onderwijs en achterstandsbeschrijving: enkele overwegingen’, in: Sierens, S., e.a., red., (2006), Onderwijs onderweg in de immigratiesamenleving, Gent: Academia Press.

Verhaeghe, P. (2012). Identiteit. Amsterdam: De Bezige Bij.

Troost, B. , S. & Miedema, S. (2013). Levensbeschouwelijke persoonlijke (zelf)vorming als zingevende activiteit door jongeren in Braeckman, L (red). Onderwijs en zingeving. Gent: Academia Press.

Dochy, F., Heylen, L. & Van de Mosselaar, H. (2000), Coöperatief leren in een krachtige leeromgeving. Handboek probleemgestuurd leren in de praktijk. Leuven: Acco

Barrett, F. , Fry, R., & Wittockx, H. (2010). Appreciative inquiry Het basiswerk. Leuven: Lannoo Campus.

Dewulf, L. (2009). Ik kies voor mijn talent. Leuven: Lannoo Campus.

Deci E.L., & Ryan R.M. (2000), The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, Vol. 11, No. 4, 227–26.

Groen, M., jongman, H. & Van Meggelen, A (2011). Praktijkgerichte sociale vaardigheden. Groningen: Noordhoff Uitgevers.

Denoo, E., Grouwels, E.., Jamers, R. & Van Leuvenhaege, S. (2011). Reële leercompetenties en instroomprofielen bij de start van het hoger onderwijs. Antwerpen: slotconferentie GoLeWe.

Muriel Sacco, Wendy Smits, Dimo Kavadias, Bram Spruyt, Caroline d’Andrimont (2016), BSI synthesenota. De Brusselse jeugd: tussen diversiteit en kwetsbaarheid, Brussels studies. Het elektronisch wetenschappelijk tijdschrift voor wetenschappelijk onderzoek over Brussel, nr. 98, 25 april 2016.

www.brio.be