Wat moeten hbo-studenten kennen en kunnen om competent te kunnen communiceren in het Nederlands als ze na hun opleiding de arbeidsmarkt betreden? Wat betekent dat voor de invulling van een onderwijsprogramma? Dat zijn vragen die bij menige opleiding spelen. In deze bijdrage wordt een model gepresenteerd dat als basis kan dienen voor het opstellen van een doorlopende leerlijn van de communicatieve competentie in het Nederlands. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Het taalteam van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) ontwikkelde bijeenkomsten Taal- en Denkdidactiek om docenten te laten zien op welke manier zij allen konden bijdragen aan een ontwikkeling in zowel taal als denken. Binnen die context ontstond de nood aan een vastgestelde set aan competenties of vaardigheden, die zou kunnen bijdragen aan het bepalen van de hulpvraag van de docent en het afstemmen van wederzijdse verwachtingen. Om aan die nood tegemoet te komen, werd een competentieprofiel opgesteld voor de taalontwikkelende docent. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Voorgesteld op
Zwolle, HSN-conferentie 24-11-2017
Instelling
Categorieën
Een verkennende analyse
Een eentalige samenleving bestaat niet meer: meertaligheid is de norm. Universitaire instellingen worstelen daardoor met de eisen die ze mogen stellen aan de taalvaardigheid van hun studenten en de manier waarop ze studenten kunnen ondersteunen. Er is nog geen overkoepelende visie op de aanpak van deze complexe en groeiende problematiek. Sommige universiteiten hebben bovendien nog geen expliciete taalbeleidsvisie en concrete richtlijnen. Een inventarisatie drong zich op, in de vorm van een onderzoeksproject over het taalbeleid voor anderstalige en meertalige studenten aan Nederlandse en Vlaamse universiteiten, gefinancierd door de Taalunie. In dit rapport worden de uitkomsten van deze inventarisatie beschreven. Deze publicatie belicht daarnaast verschillen tussen Vlaanderen en Nederland en universiteiten onderling, beschrijft de stappen die al werden genomen, en signaleert dat er nog kansen onbenut blijven op het gebied van curriculaire remediëring en sensibilisering. Ook worden bestaande ondersteuningsinitiatieven aan onderzoek getoetst, en worden suggesties geboden voor verder onderzoek, overleg en beleidsontwikkeling. De beschreven initiatieven en suggesties kunnen dienen ter inspiratie van de ontwikkeling van een breed universitair taalbeleid dat rekening houdt met de behoeften van anderstalige en meertalige studenten.
Dit onderzoek kwam tot stand op initiatief van het Interuniversitair Overleg Taaltaken in het Hoger Onderwijs uit Vlaanderen. Het aantal anderstaligen en meertaligen in de maatschappij en op de universiteit neemt toe, maar er was geen structureel overzicht van het universitair taalbeleid dat hierover bestaat en de ondersteuning van deze studenten. De Nederlandse Taalunie financierde het project en er werd een Nederlandse projectmedewerker betrokken om ook de situatie in Nederland onder de loep te nemen. Op basis van dit onderzoek kunnen universiteiten inzicht krijgen in de situatie, de eigen positie qua beleid, en welke bestaande ondersteuning ze zelf als inspiratie kunnen gebruiken.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Presenteren is een complexe vaardigheid. Studenten moeten veel vaardigheden tegelijk kunnen toepassen: een goede (spreek)tekst hebben, kunnen structureren, lichaamstaal aanwenden, stem gebruiken, oogcontact houden, visuele hulpmiddelen inzetten….
Daarom is het goed om studenten te laten starten met een aantal deelaspecten van presenteren en hen geleidelijk aan te laten oefenen. Eens ze een vaardigheid beheersen, kan iets nieuws toegevoegd worden. Vaak hebben docenten die oefenmomenten niet. Daarom is het nuttig om aan de slag te gaan met de presentaties die studenten sowieso al geven voor andere opleidingsonderdelen.
Betrek je collega’s van bij de start. Stem af over duidelijke criteria in functie van de leerdoelen, bekijk de timing van presentaties op een semester/binnen de opleiding en maak van presenteermomenten in andere vakken oefenmomenten.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Voorgesteld op
22 mei 2019 / Howest, interne studiedagen; Docentendag Journalistiek, 2016
Instelling
Categorieën
Contact
Ilse Mestdagh
Documenten
De online leeromgeving TaalVaST is een van de ondersteunende taalinitiatieven die ontwikkeld werden binnen het Aanmoedigingsfondsproject Taalvaardig aan de start (TaalVaST). Via deze gratis extra-curriculaire taalondersteuning kunnen studenten van de associatie KU Leuven tijdens hun universitaire opleiding zelfstandig hun academische taalvaardigheden verder ontwikkelen en verbeteren.
Het online leerplatform biedt een ruim aanbod aan praktische oefeningen op de diverse taalvaardigheden (spreken, schrijven, lezen en luisteren). Daarnaast is er ook aandacht voor wetenschappelijke woordenschat. De oefeningen worden telkens voorafgegaan door beknopte theorie.
De focus ligt op de aspecten van taalvaardigheid die nodig zijn bij de start van een universitaire opleiding:
- schrijven: opbouw van een tekst, wetenschappelijke stijl en register, bronnengebruik, examenvragen, spelling en grammatica
- spreken: publiek spreken en mondelinge examens
- lezen: lange teksten structureren en schematiseren
- luisteren: een hoorcollege volgen
- wetenschappelijke woorden: onbekende woorden, Grieks & Latijn, collocaties
De oefeningen zijn gebaseerd op authentieke (populair)wetenschappelijke artikels, eenvoudige academische teksten, cursusdocumenten en lesopnames. Er wordt telkens ook feedback gegeven. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Voorgesteld op
27 mei 2019 / Colloquium 'Van Schools tot Scriptie' (Universiteit van Leiden, 2012)
Instelling
Categorieën
Contact
Lieve De Wachter
Jordi Heeren
Documenten
Het huis van het Nederlands heeft een reeks concrete materialen voor taalondersteuning ontwikkeld. Gerichte oefeningen, stappenplannen en duidelijke overzichten worden ingezet om te werken aan onder meer grammatica, stijl en tekststructuur. Studenten kunnen er zelf mee aan de slag. Docenten kunnen het materiaal gebruiken of inspiratie opdoen om studenten te begeleiden. De oefenreeksen zijn beschikbaar in een studentenversie en in een docentenversie. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Datum
7 mei 2018
Instelling
Categorieën
In de opleiding Sociaal Werk van Odisee werd een project opgezet om de instroom en doorstroom van leerlingen uit het Brusselse Nederlandstalig secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te verbeteren. Het project beoogt deze discrepanties op vlak van attitudes, competenties en leermethodes in kaart te brengen en een ondersteuningspakket te ontwikkelen om een brug te slaan tussen deze twee onderwijsniveaus. Dit gebeurt in samenwerking met de studenten en docenten van de opleiding Sociaal Werk en Bedrijfs- en Office management enerzijds, en de leerlingen en het leerkrachtenteam van de betrokken Brusselse scholen anderzijds.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Voorgesteld op
2 april 2014 / Brussel, Het Onderwijs Brusselt, 02/04/2014
Instelling
Categorieën
Contact
Iman Lechkar
Tine Van den Broeck
Documenten
- Afbeeldingen materiaal Brussel stroomt door
- Werkversie werkboek Brussel stroomt door
- Muriel Sacco, Wendy Smits, Dimo Kavadias, Bram Spruyt, Caroline d’Andrimont (2016), BSI synthesenota. De Brusselse jeugd: tussen diversiteit en kwetsbaarheid, Brussels studies. Het elektronisch wetenschappelijk tijdschrift voor wetenschappelijk onderzoek over Brussel, nr. 98, 25 april 2016.
- Deci E.L., & Ryan R.M. (2000), The “What” and “Why” of Goal Pursuits: Human Needs and the Self-Determination of Behavior. Psychological Inquiry, Vol. 11, No. 4, 227–26.
- GoLeWe, Reële leercompetenties en instroomprofielen eerstejaarsstudenten in het HO
De Digitaalkit werd ontwikkeld binnen het onderzoeksproject 'Taal Digitaal'. Medewerkers van UCLL Lerarenopleiding werkten samen aan deze online tool die beginnende leerkrachten lager onderwijs ondersteunt bij een aantal schrijftaken die deel uitmaken van hun beroep: schriftelijke evaluaties van leerlingen, brieven en e-mails aan ouders, schriftelijke instructies voor leerlingen. Bij deze schrijftaken biedt de digitaalkit diverse vormen van ondersteuning. De leerkracht-gebruiker kiest zelf welke ondersteuningsvorm(en) hij gebruikt, aansluitend bij zijn eigen noden. Hij heeft de keuze uit: inhoudelijke schrijftips, taaltips, voorbeeldteksten, filmpjes, toepassingen of feedback van collega-gebruikers. Het is mogelijk om een vorming aan te vragen over de achtergronden en het gebruik van de Digitaalkit. Iedereen heeft toegang tot de Digitaalkit door in te loggen via https://digitaalkit.ucll.be Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Taalbeleid is een essentieel onderdeel van een diversiteitsbeleid. Geïntegreerd in een diversiteitskader, kan taalbeleid procesmatig geïntroduceerd/geïmplementeerd worden. Zo'n diversiteitskader werd ontwikkeld door NOvELLe: Netwerk voor Ontwikkeling van Expertise voor de Limburgse Lerarenopleidingen. Medewerkers van NOvELLe zoomen in op taalbeleid binnen dit diversiteitskader in de presentatie: 'Werken aan diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het taalbeleid in het hoger onderwijs'.
Een belangrijk uitgangspunt is dat werken aan taalvaardigheid de leercapaciteit kan vergroten. Ook het belang van taalontwikkelend lesgeven wordt onderstreept. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten
Voorgesteld op
18 mei 2011 / UHasselt, Studiedag: Oriëntatie op divers talent in de lerarenopleiding
Instelling
Categorieën