NOvELLe: Werken aan diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het hoger onderwijs

Taalbeleid is een essentieel onderdeel van een diversiteitsbeleid. Geïntegreerd in een diversiteitskader, kan taalbeleid procesmatig geïntroduceerd/geïmplementeerd worden. Zo'n diversiteitskader werd ontwikkeld door NOvELLe: Netwerk voor Ontwikkeling van Expertise voor de Limburgse Lerarenopleidingen. Medewerkers van NOvELLe zoomen in op taalbeleid binnen dit diversiteitskader in de presentatie: 'Werken aan diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het taalbeleid in het hoger onderwijs'.
Een belangrijk uitgangspunt is dat werken aan taalvaardigheid de leercapaciteit kan vergroten. Ook het belang van taalontwikkelend lesgeven wordt onderstreept.

“In NOvELLe loopt sinds vier jaar een project over het thema diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in de lerarenopleiding. Vanuit een onderzoek naar good practices in het werkveld en in de literatuur ontwikkelde het team een ‘diversiteitskader’: een werkinstrument dat opleiders in staat stelt om zicht te krijgen op de eigen visie en de eigen uitwerking van diversiteits- en taalbeleid. Door het invullen van dit kader wordt duidelijk welke de sterktes zijn en waar de werkpunten liggen.

Het eerste doel van dit werkinstrument is: de reflectie op gang brengen tussen de verschillende partijen die in een opleiding actief zijn rond diversiteit en taalbeleid. Van hieruit worden verdere beleidsimpulsen duidelijk. Ten tweede werd dit instrument ingezet in een leerproces tussen 17 verschillende teams vanuit heel Vlaanderen. In een vormingsreeks ‘Diversiteit in beweging’, werd de kracht van dit werkinstrument versterkt door ze te combineren Taalbeleid is een essentieel onderdeel van een diversiteitsbeleid. Geïntegreerd in een diversiteitskader, kan taalbeleid procesmatig geïntroduceerd/geïmplementeerd worden. Het diversiteitskader werd ontwikkeld door NOvELLe: Netwerk voor Ontwikkeling van Expertise voor de Limburgse Lerarenopleidingen. Medewerkers van NOvELLe zoomen in op taalbeleid binnen dit diversiteitskader in de presentatie: Werken aan diversiteit, gelijke kansen en taalbeleid in het taalbeleid in het hoger onderwijs.
Een belangrijk uitgangspunt is dat werken aan taalvaardigheid de leercapaciteit kan vergroten. Ook het belang van taalontwikkelend lesgeven wordt onderstreept.met een aangepaste A.I. methodiek. Ten derde wordt met dit werkinstrument de synthese en de integratie bevorderd tussen werken aan diversiteit en werken aan taalbeleid.

In een workshop wordt al doende duidelijk hoe het werken aan diversiteit en taalbeleid ondersteund en uitgedaagd kan worden met dit diversiteitskader en opentrekkende methodiek.”

Geciteerd van https://www.uhasselt.be/UH/NOvELLe/NOvELLe-Studiedagen-NOvELLe/Voorbije-studiedagen/NOvELLe-activiteiten-Orintatie-op-divers-talent-in-de-lerarenopleiding-Pro-Werken-aan-diversiteit–gelijke-kansen-en-taalbeleid-in-het-hoger-onderwijs.html, geraadpleegd op 14 mei 2018.

Resultaten en evaluatie

Tijdens een vormingsdriedaagse gingen instellingen en/of opleidingen aan de slag met het kader en de methodieken. Daaruit bleek onder andere dat er veel mooie dingen gebeuren, zoals studieondersteuning via leergroepen, tutor-duo’s, coöperatief leren enz. Daarnaast bleek onder meer dat de integratie van taal- en diversiteitsbeleid een uitdaging is en er soms een discrepantie is tussen geschreven visie en realiteit.

De beleving door het projectteam werd ook meegenomen. Zeer te waarderen is bijvoorbeeld de zoektocht naar een evenwichtige verhouding tussen taalbeleid en diversiteitsbeleid, het verrijkende van  een expertisenetwerk met partners i.p.v. ‘concurrenten’  om te werken aan taal- en diversiteitsbeleid enz.

Succesfactoren en aandachtspunten

    1. Werken in een expertisenetwerk: van ‘concurrenten’ tot partners.
    2. Sterke dynamiek op gang brengen binnen de opleidingen en over de instellingen heen d.m.v. instrument en methodieken.
    3. De veelheid van bestaande acties en projecten kaderen in een omvattend, duurzaam geheel.
    4. Bereidheid en engagement om over de instellingen heen, te groeien, te delen, samen te zoeken, … wat betreft de diversiteitswerking.
    5. Zoeken naar een evenwichtige verhouding tussen taalbeleid en diversiteitsbeleid: ondersteunend en toch onderscheiden.
    1. Zorg voor een transparante in de verhouding tussen  geschreven visie en realiteit.
    2. Wijs erop dat er steeds ruimte is voor opleidingsgebonden of instellingsspecifieke accenten.

Relevante literatuur

Daems, F. (2010), Elke leraar is taalleraar. Een referentiekader voor taalbeleid in de lerarenopleiding, p. 13-34 in Van Hoyweghen (red.), Naar taalkrachtige lerarenopleidingen. Bouwstenen voor taalbeleid, Plantyn.

Jeurissen,R, & Quanten, E. (2007). De lat hoger met 13 taaldoelen. Een sprong met vele tussenstappen. HS.

Schrauwen, W. (2008), Een denk- en werkkader voor taalbeleid, in De Hert, W. (red).

Taal centraal: Taalbeleid in het Nederlandse en Vlaamse onderwijs. Levende talen. (2008)

Van Gorp, K. en Verheyden, L. (2005), Taalbeleid in de lerarenopleiding: van praktijk naar theorie en terug.

Documenten