Schrijfvaardigheid bevorderen in het hoger onderwijs: een vakspecifieke genregerichte benadering
Promoting tertiary students’ writing: a subject-specific genre-based approach
Dit onderzoek analyseert hoe vakspecifieke genredidactiek in het hbo kan worden vormgegeven en ingezet met het oog op het bevorderen van de schrijfvaardigheid van eerstejaarsstudenten in vakspecifieke genres. Concluderend wordt gesteld dat het onderzoek als ‘proof of principle’ kan worden opgevat: het heeft laten zien hoe genredidactiek, als vorm van geïntegreerd schrijfonderwijs, de vakspecifieke schrijfvaardigheid van studenten kan bevorderen.
Vraagstelling
In dit onderzoek stond de volgende onderzoeksvraag centraal: Hoe kan vakspecifieke genredidactiek in het hbo worden vormgegeven en ingezet met het oog op het bevorderen van de schrijfvaardigheid van eerstejaarsstudenten in vakspecifieke genres?
Looptijd van het onderzoek
2013-2018
Relevantie voor taalbeleid en –praktijk
Het onderzoek heeft laten zien dat genredidactiek, als vorm van geïntegreerd schrijfonderwijs, een kansrijke aanpak is om taalbeleid naar de onderwijspraktijk te vertalen. Wat hiervoor nodig is, is een breed gedragen taalbeleid waarbinnen taal- en vakdocenten gezamenlijk werken aan de taalontwikkeling van studenten: taaldocenten met een vakgerichte focus en vakdocenten met een taalgerichte focus.
Resultaten en conclusies
Analyses van data verzameld tijdens en na de interventierondes lieten zien dat de implementatie van vakspecifieke genredidactiek vraagt om een evenwichtige combinatie van designed en interactional scaffolding: geplande ondersteuning in de vorm van onderwijsmaterialen en –activiteiten en ongeplande ondersteuning in interactie tussen docent en studenten. Verder bleek op basis van een vergelijking van voor- en nametingen van studentteksten in de doelgenres dat de schrijfvaardigheid van studenten significant verbeterde in alle vijf interventierondes. Concluderend wordt gesteld dat het onderzoek als ‘proof of principle’ kan worden opgevat: het heeft laten zien hoe genredidactiek, als vorm van geïntegreerd schrijfonderwijs, de vakspecifieke schrijfvaardigheid van studenten kan bevorderen.
Methode
Er werd gekozen voor een ontwerpgerichte onderzoeksaanpak, waarbij de focus lag op kennisontwikkeling en op praktijkverbetering. Na een probleemanalyse in de eerstejaars hbo-onderzoekscontext werd een ontwerp voor een zevenweekse genredidactische schrijfinterventie gemaakt die gericht was op twee vakspecifieke doelgenres (in het vak Kennismaking met Onderzoek en het vak Evenementenorganisatie). Na professionalisering zetten twee vakdocenten de interventie vervolgens in verschillende rondes in, waaraan in totaal 77 eerstejaarsstudenten deelnamen. Tijdens de inzet van de interventies werden veelal kwalitatieve data verzameld aan de hand van lesopnames, veldnotities, docentlogboeken en reflectieve interviews met de vakdocenten. Voorafgaand en na afloop van de interventie werden verder studentteksten verzameld bij wijze van voor- en nameting, die vervolgens werden beoordeeld aan de hand van een genrespecifiek, analytisch beoordelingsformulier; deze data werden kwantitatief geanalyseerd middels SPSS.
Relevante literatuur
Een uitgebreide literatuurlijst is te raadplegen in het volledige proefschrift.