Schrijven

Een verkennende analyse

Een eentalige samenleving bestaat niet meer: meertaligheid is de norm. Universitaire instellingen worstelen daardoor met de eisen die ze mogen stellen aan de taalvaardigheid van hun studenten en de manier waarop ze studenten kunnen ondersteunen. Er is nog geen overkoepelende visie op de aanpak van deze complexe en groeiende problematiek. Sommige universiteiten hebben bovendien nog geen expliciete taalbeleidsvisie en concrete richtlijnen. Een inventarisatie drong zich op, in de vorm van een onderzoeksproject over het taalbeleid voor anderstalige en meertalige studenten aan Nederlandse en Vlaamse universiteiten, gefinancierd door de Taalunie. In dit rapport worden de uitkomsten van deze inventarisatie beschreven. Deze publicatie belicht daarnaast verschillen tussen Vlaanderen en Nederland en universiteiten onderling, beschrijft de stappen die al werden genomen, en signaleert dat er nog kansen onbenut blijven op het gebied van curriculaire remediëring en sensibilisering. Ook worden bestaande ondersteuningsinitiatieven aan onderzoek getoetst, en worden suggesties geboden voor verder onderzoek, overleg en beleidsontwikkeling. De beschreven initiatieven en suggesties kunnen dienen ter inspiratie van de ontwikkeling van een breed universitair taalbeleid dat rekening houdt met de behoeften van anderstalige en meertalige studenten.

Dit onderzoek kwam tot stand op initiatief van het Interuniversitair Overleg Taaltaken in het Hoger Onderwijs uit Vlaanderen. Het aantal anderstaligen en meertaligen in de maatschappij en op de universiteit neemt toe, maar er was geen structureel overzicht van het universitair taalbeleid dat hierover bestaat en de ondersteuning van deze studenten. De Nederlandse Taalunie financierde het project en er werd een Nederlandse projectmedewerker betrokken om ook de situatie in Nederland onder de loep te nemen. Op basis van dit onderzoek kunnen universiteiten inzicht krijgen in de situatie, de eigen positie qua beleid, en welke bestaande ondersteuning ze zelf als inspiratie kunnen gebruiken.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Promoting tertiary students’ writing: a subject-specific genre-based approach

Dit onderzoek analyseert hoe vakspecifieke genredidactiek in het hbo kan worden vormgegeven en ingezet met het oog op het bevorderen van de schrijfvaardigheid van eerstejaarsstudenten in vakspecifieke genres. Concluderend wordt gesteld dat het onderzoek als ‘proof of principle’ kan worden opgevat: het heeft laten zien hoe genredidactiek, als vorm van geïntegreerd schrijfonderwijs, de vakspecifieke schrijfvaardigheid van studenten kan bevorderen. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

De online leeromgeving TaalVaST is een van de ondersteunende taalinitiatieven die ontwikkeld werden binnen het Aanmoedigingsfondsproject Taalvaardig aan de start (TaalVaST). Via deze gratis extra-curriculaire taalondersteuning kunnen studenten van de associatie KU Leuven tijdens hun universitaire opleiding zelfstandig hun academische taalvaardigheden verder ontwikkelen en verbeteren.

Het online leerplatform biedt een ruim aanbod aan praktische oefeningen op de diverse taalvaardigheden (spreken, schrijven, lezen en luisteren). Daarnaast is er ook aandacht voor wetenschappelijke woordenschat. De oefeningen worden telkens voorafgegaan door beknopte theorie.
De focus ligt op de aspecten van taalvaardigheid die nodig zijn bij de start van een universitaire opleiding:
- schrijven: opbouw van een tekst, wetenschappelijke stijl en register, bronnengebruik, examenvragen, spelling en grammatica
- spreken: publiek spreken en mondelinge examens
- lezen: lange teksten structureren en schematiseren
- luisteren: een hoorcollege volgen
- wetenschappelijke woorden: onbekende woorden, Grieks & Latijn, collocaties

De oefeningen zijn gebaseerd op authentieke (populair)wetenschappelijke artikels, eenvoudige academische teksten, cursusdocumenten en lesopnames. Er wordt telkens ook feedback gegeven. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Het huis van het Nederlands heeft een reeks concrete materialen voor taalondersteuning ontwikkeld. Gerichte oefeningen, stappenplannen en duidelijke overzichten worden ingezet om te werken aan onder meer grammatica, stijl en tekststructuur. Studenten kunnen er zelf mee aan de slag. Docenten kunnen het materiaal gebruiken of inspiratie opdoen om studenten te begeleiden. De oefenreeksen zijn beschikbaar in een studentenversie en in een docentenversie. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Deze intensieve cursus wil studenten helpen om beter cursussen te begrijpen, teksten te schrijven, examenvragen te beantwoorden enz. De cursus kadert binnen een monitoraat in de lerarenopleiding van UCLL. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

De Digitaalkit werd ontwikkeld binnen het onderzoeksproject 'Taal Digitaal'. Medewerkers van UCLL Lerarenopleiding werkten samen aan deze online tool die beginnende leerkrachten lager onderwijs ondersteunt bij een aantal schrijftaken die deel uitmaken van hun beroep: schriftelijke evaluaties van leerlingen, brieven en e-mails aan ouders, schriftelijke instructies voor leerlingen. Bij deze schrijftaken biedt de digitaalkit diverse vormen van ondersteuning. De leerkracht-gebruiker kiest zelf welke ondersteuningsvorm(en) hij gebruikt, aansluitend bij zijn eigen noden. Hij heeft de keuze uit: inhoudelijke schrijftips, taaltips, voorbeeldteksten, filmpjes, toepassingen of feedback van collega-gebruikers. Het is mogelijk om een vorming aan te vragen over de achtergronden en het gebruik van de Digitaalkit. Iedereen heeft toegang tot de Digitaalkit door in te loggen via https://digitaalkit.ucll.be Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Het huis van het Nederlands heeft een reeks concrete materialen voor taalondersteuning ontwikkeld. Studenten kunnen er zelf mee aan de slag. Docenten kunnen het materiaal gebruiken of inspiratie opdoen om studenten te begeleiden. De oefenreeksen zijn beschikbaar in een studentenversie en in een docentenversie. Aan woordenschat kan worden gewerkt met behulp van de oefenreeksen ‘collocaties’ en ‘variaties’. Daarnaast werd ook een format ontwikkeld om een woorddossier aan te leggen. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

In de opleiding Bachelor Pedagogie van het jonge kind wordt vertrokken van de talige sterktes van elke
student. Studenten zijn zowel taalgever als taalontvanger en coachen elkaar om te werken aan hun
talige competenties. Via een digitale ondersteuningstool, ‘het digitaal taalhuis’, werken studenten
samen aan taaldoelen, zoals structureren, geargumenteerd schrijven en direct en actief schrijven.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Eerstejaarsstudenten van de Bachelor in het Bedrijfsmanagement van Odisee, campus Brussel, krijgen taalbegeleiding op maat van masterstudenten van de KU Leuven. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

In deze presentatie wordt een leerlijn rond rapporteren in de ingenieurswetenschappen voorgesteld. De handleiding, de website en de feedbackroosters worden toegelicht. Daarna komen de resultaten van een studentenbevraging aan bod. Tot slot wordt de implementatie besproken en een besluit geformuleerd. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten