Workshops taalvaardigheden in een academische opleiding

Bij studies aan een universiteit is taal wezenlijk, wat je ook studeert. Studenten moeten noteren, wetenschappelijke teksten doornemen, werkstukken schrijven, informatie in hoorcolleges opnemen, vaktermen begrijpen, tekstsoorten herkennen, academisch formuleren …

Het Instituut voor Levende Talen biedt praktische ondersteuning rond academische taalvaardigheid, zowel via workshops voor leerlingen van de derde graad als via nascholingen voor leerkrachten. Deze workshops en nascholingen hebben als doel de talige overgang van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te bevorderen.

De workshops zijn bedoeld voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs die naar het academisch hoger onderwijs willen doorstromen; de nascholingen zijn gericht op alle leerkrachten secundair onderwijs, dus niet uitsluitend leerkrachten Nederlands.

In de nascholingen voor leerkrachten vertrekken de docenten vanuit hun ervaring als docenten academisch Nederlands. Via praktisch lesmateriaal en concrete voorbeelden leer je hoe je de academische taalvaardigheid en talige strategieën van je leerlingen kan bevorderen, zowel in taalvakken als in niet-taalvakken. Het aanbod bestaat uit de volgende vier thema’s: actief luisteren en efficiënt noteren, efficiënt lezen, helder schrijven, en tot slot academische woordenschat en vaktaal.

De workshops voor leerlingen bereiden leerlingen voor op verwachte taalvaardigheden in academisch hoger onderwijs. Het aanbod bestaat uit vijf thema’s: naast de vier thema’s die ook in de nascholingen voor leerkrachten behandeld worden wordt ook dieper ingegaan op wetenschappelijke tekstgenres. De focus ligt telkens op het verwerven van talige strategieën.

Resultaten en evaluatie

Na elke workshop wordt feedback gevraagd: meestal via de app Mentimeter (leerlingen) en via feedbackformulieren (leerkrachten).

Succesfactoren en aandachtspunten

• De betrokken docenten merken dat het niet moeilijk is om de aandacht van de deelnemende leerlingen vast te houden. Ze werken vaak ook goed mee. Voor veel leerlingen zijn onze workshops immers een eerste kennismaking met academische taal.

• Het werken met authentiek materiaal met zoveel mogelijk afwisseling motiveert de studenten.

• Leerkrachten bedenken mee manieren waarop taalleerkrachten en zaakvakleerkrachten de handen in elkaar kunnen slaan.

Relevante literatuur

– Alle informatie over dit educatieve aanbod staat op deze website.
– De Wachter, L., Verrote, L., Broeckx, L., Cuppens, L., Potargent, J., Van Brussel, I. & Verlinden, E. (2010). Taal@ hoger onderwijs. Praktische richtlijnen en oefeningen. Leuven: Acco. Recent ook herwerkt met digitaal studiemateriaal.
– De Wachter, L., Fivez, K. & Van Soom, C. (2017). Academisch schrijven. Een praktische gids. Leuven: Acco.