Lezen

TaalMOOC Starter wil startende studenten (en meteen ook laatstejaarsleerlingen uit het secundair onderwijs) taal- en studievaardiger maken om zo hun slaagkansen te vergroten. In de MOOC zitten speelse kennisclips, herkenbare casussen, en op maat geschreven leerstof waardoor dit platform ongetwijfeld een meerwaarde voor docent en student vormt. De flexibiliteit maakt dat een docent of begeleider bepaalt in welke mate de TaalMOOC geïntegreerd wordt in een onderwijsvak of opleiding. Er zijn 6 cursussen met verschillende hoofdstukken en topics. De eerste cursus gaat over het communicatieschema. Nadien volgen de vier vaardigheden: luisteren, lezen, schrijven en spreken en tot slot een cursus afronding.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Bij studies aan een universiteit is taal wezenlijk, wat je ook studeert. Studenten moeten noteren, wetenschappelijke teksten doornemen, werkstukken schrijven, informatie in hoorcolleges opnemen, vaktermen begrijpen, tekstsoorten herkennen, academisch formuleren …

Het Instituut voor Levende Talen biedt praktische ondersteuning rond academische taalvaardigheid, zowel via workshops voor leerlingen van de derde graad als via nascholingen voor leerkrachten. Deze workshops en nascholingen hebben als doel de talige overgang van het secundair onderwijs naar het hoger onderwijs te bevorderen.

De workshops zijn bedoeld voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs die naar het academisch hoger onderwijs willen doorstromen; de nascholingen zijn gericht op alle leerkrachten secundair onderwijs, dus niet uitsluitend leerkrachten Nederlands. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Een verkennende analyse

Een eentalige samenleving bestaat niet meer: meertaligheid is de norm. Universitaire instellingen worstelen daardoor met de eisen die ze mogen stellen aan de taalvaardigheid van hun studenten en de manier waarop ze studenten kunnen ondersteunen. Er is nog geen overkoepelende visie op de aanpak van deze complexe en groeiende problematiek. Sommige universiteiten hebben bovendien nog geen expliciete taalbeleidsvisie en concrete richtlijnen. Een inventarisatie drong zich op, in de vorm van een onderzoeksproject over het taalbeleid voor anderstalige en meertalige studenten aan Nederlandse en Vlaamse universiteiten, gefinancierd door de Taalunie. In dit rapport worden de uitkomsten van deze inventarisatie beschreven. Deze publicatie belicht daarnaast verschillen tussen Vlaanderen en Nederland en universiteiten onderling, beschrijft de stappen die al werden genomen, en signaleert dat er nog kansen onbenut blijven op het gebied van curriculaire remediëring en sensibilisering. Ook worden bestaande ondersteuningsinitiatieven aan onderzoek getoetst, en worden suggesties geboden voor verder onderzoek, overleg en beleidsontwikkeling. De beschreven initiatieven en suggesties kunnen dienen ter inspiratie van de ontwikkeling van een breed universitair taalbeleid dat rekening houdt met de behoeften van anderstalige en meertalige studenten.

Dit onderzoek kwam tot stand op initiatief van het Interuniversitair Overleg Taaltaken in het Hoger Onderwijs uit Vlaanderen. Het aantal anderstaligen en meertaligen in de maatschappij en op de universiteit neemt toe, maar er was geen structureel overzicht van het universitair taalbeleid dat hierover bestaat en de ondersteuning van deze studenten. De Nederlandse Taalunie financierde het project en er werd een Nederlandse projectmedewerker betrokken om ook de situatie in Nederland onder de loep te nemen. Op basis van dit onderzoek kunnen universiteiten inzicht krijgen in de situatie, de eigen positie qua beleid, en welke bestaande ondersteuning ze zelf als inspiratie kunnen gebruiken.
Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

De online leeromgeving TaalVaST is een van de ondersteunende taalinitiatieven die ontwikkeld werden binnen het Aanmoedigingsfondsproject Taalvaardig aan de start (TaalVaST). Via deze gratis extra-curriculaire taalondersteuning kunnen studenten van de associatie KU Leuven tijdens hun universitaire opleiding zelfstandig hun academische taalvaardigheden verder ontwikkelen en verbeteren.

Het online leerplatform biedt een ruim aanbod aan praktische oefeningen op de diverse taalvaardigheden (spreken, schrijven, lezen en luisteren). Daarnaast is er ook aandacht voor wetenschappelijke woordenschat. De oefeningen worden telkens voorafgegaan door beknopte theorie.
De focus ligt op de aspecten van taalvaardigheid die nodig zijn bij de start van een universitaire opleiding:
- schrijven: opbouw van een tekst, wetenschappelijke stijl en register, bronnengebruik, examenvragen, spelling en grammatica
- spreken: publiek spreken en mondelinge examens
- lezen: lange teksten structureren en schematiseren
- luisteren: een hoorcollege volgen
- wetenschappelijke woorden: onbekende woorden, Grieks & Latijn, collocaties

De oefeningen zijn gebaseerd op authentieke (populair)wetenschappelijke artikels, eenvoudige academische teksten, cursusdocumenten en lesopnames. Er wordt telkens ook feedback gegeven. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Deze intensieve cursus wil studenten helpen om beter cursussen te begrijpen, teksten te schrijven, examenvragen te beantwoorden enz. De cursus kadert binnen een monitoraat in de lerarenopleiding van UCLL. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Het Huis van het Nederlands – Brussel heeft een reeks materiaal verzameld en ontwikkeld om studenten in het hoger onderwijs te ondersteunen in hun taalvaardigheid. De documenten ‘Stappenplan lezen’ en ‘Tips cursusteksten’ zijn twee hulpmiddelen voor studenten om academische teksten te lezen. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Aan de slag is een digitaal voorbereidings- en ondersteuningsprogramma voor toekomstige en startende studenten van de Universiteit Antwerpen. Binnen een ruim aanbod van kennis en vaardigheden, is ook een luik ‘Academische taalvaardigheid Nederlands’ voorzien. Tests, leer-en oefenmateriaal worden ter beschikking gesteld aan de (toekomstige) studenten om hun eigen taalvaardigheidsniveau in te schatten en op een gerichte manier verder aan de slag te gaan. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Vo-hbo: aan de slag met taalbeleid! Naar een succesvol taalbeleid vo-hbo in de regio Rotterdam, werd ontwikkeld door de Projectgroep Taalbeleid van Aansluiting Voortgezet Onderwijs-Rotterdamse Hogescholen. De publicatie biedt onder meer een antwoord op de volgende vragen: Hoe kan een taalbeleid geformuleerd worden dat zich richt op de aansluiting vo-hbo? Hoe kan het taalbeleid in een organisatie in kaart worden gebracht in het licht van de aansluiting vo-hbo? Welke handvatten kunnen worden aangereikt om een gedragen taalbeleid te formuleren en te implementeren? Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

Leerweg Zorgportaal is een project om (taal)ondersteuning op maat te bieden aan studenten verpleegkunde (HBO5), onder meer bij ZoWe verpleegkunde en IVV Sint-Vincentius. De klemtoon ligt op gecontextualiseerd taalgebruik (medische sector), zelfontplooiing en sociale vaardigheden. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten

In deze presentatie deelt Luk Indesteege inzichten over effecten meten van taalinterventies in het hoger onderwijs. Die interventies kaderen binnen een gefaseerd leerproces en zijn ingebed in de opleiding. Lees de uitgebreide toelichting en download de documenten